مشاوره روانشناسی رایکو

انواع توهم و علل ایجاد آن

توهم یعنی فرد با حواس پنج گانه ی خود موضوعاتی را احساس و یا درک می کند که در واقعیت وجود خارجی ندارد ولی شخصی که دچار توهم می شود آن را واقعی می پندارد یا می توان توهم را اینگونه تعریف کرد که به معنای حس کردن چیزی بدون وجود محرک و درک کردن آن می باشد. مثلا شخصی دائما فکر می کند که کسی پشت سر او ایستاده است در حالی که همچین کسی در واقعیت نیست و یا در فکر خود همواره کسی را می بیند که مشغول انجام کاری است و یا دائما حرفی را تکرار می کند در حالی که هیچ یک از این ها در دنیای واقعی وجود خارجی ندارد . توهم معمولا به عنوان نشانه ی اساسی در برخی از اختلالات روانی محسوب می شود و لازم است که حتما به موقع بررسی شود. گاها پیش آمده است که افراد سالم هم در هنگام خواب و یا موقع بیدارشدن از خواب دچار توهم می شوند. به توهم هایی که فرد در هنگام خواب دچار آن می شود توهم هیپناگوژیک و توهم هنگام بیدار شدن را توهم هیپناپومینگ می گویند. معمولا این نوع از توهم ها بسیار ساده و کوتاه می باشد. توهم انواع و اشکال مختلفی دارد که ما در ادامه ی مطلب سعی می کنیم درباره ی آن و علل ایجاد توهم اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. چنانچه شما پس از مطالعه ی مطالب فوق سوالاتی در این زمینه داشتید می توانید با مشاوران مرکز مشاوره تلفنی رایکو تماس حاصل فرمایید تا مشاوران ما پاسخگوی سوالات شما باشند. 

انواع توهم

توهم بینایی: یک نوع از انواع توهم به این صورت است که شخص تصویر موجود و یا انسانی را می بیند و فکر می کند که در دنیای واقعی وجود دارد. در مراحل اولیه شروع بیماری و اختلال روانی فردی که دچار توهم بینایی می شود از تصاویری که می بیند وحشت می کند و این تصاویر برای او ترسناک و وحشتاک است.

توهم شنوایی:

همانطور که در قبل هم اشاره کردیم توهم اشکال مختلفی دارد که یکی دیگر از اشکال آن توهم شنوایی می باشد یعنی فرد صداهایی را می شنود که دیگران قادر به شنیدن آن ها نیستند. ممکن است بسیاری از این توهم های شنوایی خطرناک باشند، به این صورت که فرد در توهم خود صدایی را می شنود که کسی به او دستور انجام کار خطرناک مثل آتش سوزی، کشتن دیگران و ضرب و جرح را می دهد. 

توهمات دیگری علاوه بر توهم دیداری و شنوایی وجود دارد به این صورت که فرد بوهایی را حس می کند که آزار دهنده است و یا دائما حس می کند که حشره ای در روی بدنش راه می رود.

تفاوت توهم و هذیان چیست؟

شاید برای اغلب شما این سوال پیش بیاید که آیا توهم همان هذیان است؟ جالب است بدانید که بین توهم و هذیان تفاوت وجود دارد. همانطور که در مطالب بالا هم به آن اشاره کردیم توهم یعنی درک حسی اشتباهی که فرد گمان می کند که در عالم خارج وجود دارد در حالی که هیچ محرکی در دنیای واقعی برای آن وجود ندارد. منظور از هذیان ذهنیات و باور های فرد در رابطه با موضوع های مختلفی است که فرد سعی می کند با بیان استدلال های مختلف عقیده باطل خود را که شدیدا به آن اعتقاد دارد را به دیگران هم اثبات کند. برای درک بهتر تفاوت توهم و هذیان به مثال زیر توجه کنید: زمانی که فردی به شما می گوید که حس می کنم روی بدنم حشره ای راه می رود در این صورت تمام حس بدنش درگیر است پس فرد دچار توهم می شود ولی وقتی فرد می گوید که روی بدنم حشره ای راه می رود و نیازی به دلیل ندارد این باور غلط شخص هذیان تشخیص داده می شود. 

عواملی که باعث بروز توهم می شود چیست؟

نمی توان گفت که توهم به تنهایی یک بیماری به حساب می آید بلکه می تواند به عنوان نشانه ای از وجود و بروز برخی از اختلال های روانی باشد در مطالب ذیل به عواملی که باعث بروز توهم می شود اشاره می کنیم :

انواع توهم و علل ایجاد آن

تومور مغزی:

تومور مغزی می تواند یکی از عواملی باشد که باعث بروز توهم در فرد شود. البته توهم بستگی به محل قرار گرفتن تومور در مغز دارد به این صورت که اگر تومور در محلی قرار گرفته باشد که مربوط به بینایی می باشد فرد دچار توهم بینایی می شود ممکن است تومور در بخشی از مغز باشد که منجر به توهم بویایی و حتی چشایی شود. 

میگرن:

می توان گفت حدود یک سوم افرادی که دچار میگرن هستند نوعی هاله را مشاهده می کنند که توهم بینایی به حساب می آید.

بیماری آلزایمر:

بیماری آلزایمر باعث تغییر و زوال در عقل فرد می شود که در حالت پیشرفته ی این بیماری فرد دچار توهم می شود. 

اسکیزوفرنی:

60 تا 90 درصد افرادی که مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی هستند دچار توهمات شنوایی و بیش از 70 درصد آن ها دچار توهمات بینایی هستند در این بین ممکن است برخی از آنها بو و رایحه هایی را استشمام کنند که وجود خارجی ندارد. 

صرع:

تشنج هایی که در زمان صرع رخ می دهد اغلب منجر به توهم در فرد می شود که این توهم ها بستگی به بخشی از مغز دارد که تحت تاثیر تشنج قرار گرفته است. 

بیماری پارکینسون:

اغلب کسانی که مبتلا به بیماری پارکینسون هستند دائما چیزهایی را می بینند که هیچ گونه وجود واقعی ندارد.

استفاده از برخی داروها:

برخی دیگر از توهم ها ناشی از مصرف یک سری از داروها می باشد از جمله داروهایی که مصرف آن ها ممنوع است مانند آمفتامین ها، کوکائین ها، و مصرف بیش از اندازه الکل. در صورتی که مصرف الکل و داروها بطور ناگهانی قطع شود این توهم ها بروز پیدا می کند. توهم های ناشی از این داروها اغلب به صورت دیداری می باشد. 

درمان توهم

پزشک سعی می کند با معاینات جسمی علت توهم را کشف کند و با استفاده از آزمایشی هایی از قبیل EEG (الکتروانسفالوگرام) که فعالیت های الکتریکی مغز را بررسی می کند متوجه شود که توهم ناشی از تشنج است یا خیر. از طریق  MRI می توان تومور و یا هر مشکل دیگری در مغز را شناسایی کرد به عنوان مثال بخشی از مغز دچار سکته شده است که از طریق این فناوری نشان داده می شود . تومور و سکته هر دو باعث ایجاد توهم می شود. حال بعد از مشخص شدن علت های توهم پزشک سعی می کند این علت ها را درمان کند برای مثال از جراحی و یا پرتودرمانی برای درمان تومور استفاده می کند. برای افرادی که مبتلا به میگرن هستند داروهای ترپیتان، مسدود کننده های بتا و داروهای ضدتشنج تجویز می شود. همچنین جلسات درمان شناختی رفتاری که به تغییر تفکر و تمرکز فرد کمک می کند برای درمان توهم توصیه می شود.  

منبع : انواع توهم و علل ایجاد آن