مشاوره روانشناسی رایکو

بررسی اختلال شخصیت خودشیفتگی و راه درمان آن

خودشیفتگی و اختلال خودشیفتگی اصطلاحی است که امروزه بسیار رواج پیدا کرده است. لغت خودشیفته Narcissism (نارسیسیسم) از یک افسانه ی یونانی گرفته شده است که در این افسانه مرد جوانی به نام نارسیوس عاشق عکس خود که در آب افتاده بود شد و گمان می کرد که حوری دریایی در آب است زمانی که در آب پرید تا حوری دریایی را بگیرد غرق شد. بعدها و پس از گذر زمانی چند، از این اصطلاح برای توصیف نوعی از اختلال شخصیت استفاده شد. خودشیفته در واقع به کسی گفته می شود که بسیار عاشق خودش است. هر چند بسیار مطلوب و خوب است که هر کسی خودش را دوس داشته باشد ولی گاهی زیاده روی در دوست داشتن خود باعث به وجود آمدن مشکلاتی می شود که نه تنها خود فرد آزار می بیند بلکه اطرافیان فرد هم از این رفتارها اذیت می شوند . ویژگی هایی که یک فرد خودشیفته دارد می تواند بر  روابط فرد با دیگران تاثیرات منفی داشته باشد. هر چند بسیاری از مردم تا حدودی مقداری از خودشیفتگی را دارا هستند ولی افرادی که مبتلا به اختلال خودشیفتگی هستند به طور خاص یک سری از رفتارها را از خودشان نشان می دهند و خودشیفتگی به یک رفتار بارز و یا ویژگی شخصیتی آنها تبدیل شده است معمولا بیماران خودشیفته با خودبزرگ بینی شدید، نوعی بی نظیر بودن و اهمیت دادن به خود مشخص می شوند. در ادامه ی مطلب ما سعی می کنیم درباره ی خودشیفتگی و علل به وجودآمدن خودشیفتگی در افراد توضیحاتی را در اختیار شما قرار دهیم و به شما عزیزان پیشنهاد می کنیم ادامه ی مطلب را مطالعه فرمایید و در صورت داشتن هرگونه سوالی در این زمینه با مشاوران مرکز مشاوره تلفنی خانواده رایکو تماس بگیرید تا مشاوران ما راهنمایی لازم را در اختیار شما قرار دهند. 

ویژگی های افراد خودشیفته

• افراد خودشیفته معمولا مدتی به شما توجه می کنند تا کاری که می خواهند را برایش انجام دهید و بعد از مدتی بدون هیچ دلیلی و به صورت ناگهانی ارتباطش را با شما قطع می کند. 
• این افراد خودشان را شخصی خاص می پندارند و توقع شان از بقیه این است که همه به گفته آنها گوش دهند ، سعی می کنند خودشان و استعدادهایشان را با اغراق برای دیگران توصیف کنند، همواره بدنبال توجه، تایید، شعف و مهربانی زیاد از دیگران نسبت به خودشان هستند و تحمل هیچ گونه نقد و انتقاد را از جانب کسی ندارند و چنان چه کسی از آنها انتقاد کند خشمگین، عصبانی و ناراحت می شوند. 

• همواره فکر می کنند زمان تولد آنها بهترین است و یا محل زندگی و حتی اسمشان از تمامی اسم ها بهتر است، فکر می کنند هیچ کس نباید راجب آنها نظر بدهد.  
• شدیدا محتاج این هستند که دیگران دائما به آنها توجه کنند اگر در جمعی بحثی پسش آید سریعا آنرا به رشته ی خود مربوط می کنند و ساعت ها راجب آن صحبت می کنند. سعی می کنند با خنده ی زیاد راجب لطیفه ای بی مزه نظر دیگران را به خودشان جلب کنند. 
• موضوع ها و مسائل خودش همیشه مهم و منحصر به فرد است، این عقیده را دارد که هیچ کس تجربه هایی که او در زندگیش داشته را ندارد.
• اگرچه در ظاهر سخن از همدردی و همدلی می زند ولی فقط در ظاهر است و هیچ گاه نمی توان حس و حال همدردی واقعی را در آنها دید. 
• اعتقاد دارند که همه چیز باید به طور کامل باشد، مثلا اگر قرار است مهمانی گرفته باشند باید همه چیز به طور کامل باشد و زبان زد همه باشد و همچنین نسبت به برخی چیزها وسواس شدیدی دارند. 
• همچنین در مورد موفقیت هایی که دارند و یا ندارند با اغراق فراوان توضیح می دهند. 
• از اینکه دیگران درباره ی اشتباهات آن ها چیزی بگویند بدشان می آید و محافظه کاری می کنند، اشتباه ها را پنهان می کنند و مسئولیت کار خود را به عهده دیگران می اندازند و درگیر هیچ مسابقه ای نمی شوند مگر این که حتما برنده باشند. 
• معمولا دارای انرژی بالایی هستند، بسیار فعال و پرکار هستند وقت زیادی برای خواب و استراحت ندارند و این تفکر را دارند که خودشان به تنهایی از پس تمامی مشکلات بر می آیند. 
• معمولا دیگران را حسود، بیمار، گرفتار، نادان و ابله تصور می کنند و به خودشان اجازه می دهند که هر نظری راجب دیگران بدهند.
• موجوداتی تنها هستند و فکر می کنند که از رابطه جز درد و رنج چیزی به دست نمی آید و تنها و بی کس هستند. 
• تصورات و تخیلات خود را واقعی می دانند و با واقعیت دنیای خارج خود کاری ندارند. 
• کوشش می کنند که همیشه جذاب باشند این را در آرایش، بیان و برخوردشان می شود دید. 
• همواره ترس عجیبی از معمولی و عادی بودن خود دارند و از انسان های معمولی خوششان نمی آید.
• در ظاهر خودشان را بسیار مودب نشان می دهند ولی به محض قرار گرفتن در شرایط سخت و نامناسب بسیار بد زبان و بددهن می شوند و الفاظی را به کار می برند که مناسب آن شرایط نیست، دقیقا مانند ماری هستند که در ابتدا کاری به کسی ندارند ولی با قرار گرفتن در شرایط فشار و سختی  هیچ کسی را از نیش خود بی بهره نمی گذارند.
• معمولا افراد خودشیفته در روابط عاطفی و احساسی خود دیگران را آزار می دهند همچنین در روابط جنسی خود دیگر آزاری و خشونت دارند.  
• نسبت به قوانین و اصول اخلاقی بی تفاوت هستند در ظاهر شاید طوری بروز بدهند که تابع قوانین و مقررات هستند ولی در حقیقت اینگونه نیست و عقیده دارند که قوانین و اصول اخلاقی باید در حد تعبیر و تفسیر آنها اهمیت پیدا کند، وارد مغازه ای که می شوند انتظار دارند رفتار فروشنده با آنها در مقابل بقیه بسیار متفاوت باشد. 
• وقتی از توانایی ها و استعداد های کسی در مقابل افراد خودشیفته تعریف کنید سریعا به او بر میخورد و حسادت می کند، اگر متوجه شوند که دیگران سفری رفته اند باید او هم به سفر برود و یا برای مثال اگر متوجه شوند که کسی خانه ای خریده او هم باید بخرد.  
• افراد خود شیفته در ظاهر بسیار محکم و قوی خودشان را نشان می دهند ولی به محض پیش آمدن اتفاق و حتی مسئله کوچکی بهم می ریزند از این رو بسیار حساس و شکننده هستند حتی اگر کسی جمله یا حرفی که زده اند را تصحیح کند برای همیشه از آن فرد متنفر می شوند. 
• حتی اگر کار غلط و اشتباهی کرده باشند به قدری راجبش توضیح و توجیه می آورند تا کار اشتباه خود را به نوعی خوب جلوه دهند. 
• معمولا دوستان بسیاری در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی دارند. هیچ عکس بدی از آنها در شبکه های اجتماعی نیست زیرا همواره از عکسای جذاب برای نمایش خود استفاده می کنند. 

یکی دیگر از مولفه ها و مشخصه های اصلی این افراد غرور و تکبر است به این صورت که زمانی که  وارد مهمانی می شوند انتظار دارند که همه ی افراد آن جمع او را ببینند و با او خوش آمدگویی کنند، بین خود واقعی و خود ایده آل این افراد فاصله ی زیادی وجود دارد .

علل اصلی مبتلا شدن به اختلال خودشیفتگی

طبق تحقیقاتی که تاکنون انجام شده است محققان علت اصلی اختلال شخصیت خودشیفته را کشف نکرده اند ولی بسیاری از محققان عوامل ژنتیکی و زیست محیطی را یکی از دلایل اصلی ابتلا به این اختلال می دانند، همچنین دانشمندان در بخش خاکستری مغز افراد خودشیفته که مربوط به همدلی و روابط عاطفی است متوجه نوعی نارسایی شده اند.دانشمندان بر این باورند که برخی از ویژگی ها و صفات اختلال شخصیت خودشیفته در طول مراحل طبیعی رشد بوجود می آید از این رو عدم رشد کامل در این مرحله منجر به بروز چنین اختلالی می شود. عدم آگاهی والدین از نحوه تربیت و رفتار صحیح با کودکان هم می تواند یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار باشد برای مثال، تعریف و تمجید کردن بیش از اندازه از کودک، تنبیه و پاداش های افراطی، وابستگی شدید به والدین، می تواند از انوع نمونه های محیط مخرب و تاثیر گذار در بروز این اختلال باشد. 

درمان اختلال شخصیت خودشیفته

مشکلی که در درمان این اختلال وجود دارد این است که افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته هستند به هیچ عنوان حاضر به درمان و معالجه نیستند، از نظر آنها این کار نوعی تحقیر تلقی می شود از همین رو بیشتر این افراد از طریق خانواده ها و نزدیکان خود به روانشناس معرفی می شوند. اگر در اطرافیان خود فردی وجود دارد که احساس می کنید از این اختلال رنج می برد می توانید با راهنمایی گرفتن از یک مشاور خوب به فردی که دچار این اختلال است کمک کنید. برای درمان اختلال شخصیت خود شیفته از روش روان درمانی و دارودرمانی استفاده می شود. 

روان درمانی: می توان گفت روان درمانی در اختلال شخصیت خود شیفته بسیار مشکل می باشد. زیرا لازمه ی پیشرفت درمان این است که این افراد نسبت به مشکل، رفتار و تفکر خود آگاهی و بینش داشته باشد و از تمایلات خودشیفتگی خود دست بردارند تا بتوانند رابطه ی خوبی با درمانگر خود برقرار کنند. در این افراد بینش وجود ندارد و اگر هم به مشکل و اختلال خود بینش پیدا کند باعث می شود که رفتار و تفکر خود بزرگ بینی را در پیش بگیرد.

دارودرمانی:

روش اصلی درمان اختلال شخصیت خودشیفته روان درمانی می باشد و داروی خاصی برای این اختلال وجود ندارد ولی به دلیل اینکه اغلب این بیماران اعتیاد به الکل دارند و یا با افسردگی و اضطراب زندگی می کنند داروهایی تجویز می شود از قبیل کربنات لیتیوم و داروهای ضدافسردگی که باعث تحمل بهتر و نوسانات خلقی می شود.

منبع : بررسی اختلال شخصیت خودشیفتگی و راه درمان آن